tel abyad ne demek?

<table align=right> <tr> <td> </tr> </td> </table>

Tel Abyad¹² (, ³ Kürtçe: Girê Spî), Balıh Nehri boyunca yer alan ve idari olarak Rakka Valiliği'ne ait Suriye şehridir. Kürt, Arap, Ermeni ve Türkmen'lerden oluşan 200.000 kişilik bir nüfusa sahiptir. Osmanlı döneminde Şanlıurfa ilinin Akçakale ilçesiyle aynı idi.

Suriye İç Savaşı'ndan önce düzenlenen Tel Abyad Kültür Festivali (مهرجان تل أبيض الثقافي) yöredeki en önemli kültür ve sanat etkinliği idi.⁴⁵

Demografi

Birden fazla kaynağa göre Tel Abyad ve Tel Abyad İlçesi sakinlerinin çoğunluğu Arap,⁶ Kürt,⁷ Turkmen⁸ ve Ermeni azınlığa sahiptir.⁹¹⁰¹¹

Almanya merkezli internet portali Kurdwatch, Tel Abyad'ın çoğunlukla Araplar tarafından doldurulduğunu ve Tel Abyad'ın çevrelerinde nüfusun % 15'inin Türkmen, % 10'u Kürt ve geri kalanının da Arap olduğunu tahmin ediyor.¹²

Diğer kaynaklar, Kürtlerin nüfusun %30'undan¹³% 55'ini¹⁴¹⁵ oluşturduğunu iddia ediyor. Şanlıurfa Valisi, bölgenin% 98'inin Araplar ve Türkmenlerden oluştuğunu tahmin etti.

Ayrıca şehir merkezinde ikamet eden birçok Türkmen ailesi bulunmaktadır.¹⁶

Suriye İç Savaşı

Suriye İç Savaşı sırasında 2012 yılının sonlarına doğru şehir önce Özgür Suriye Ordusu'na bağlı grupların kontrolüne geçti. Ardından 2013'te El Kaide ile bağlantılı olan El Nusra, ardından IŞİD kentte hakimiyeti sağladı.¹⁷

2015 mayıs ve haziran aylarında şehrin civarında IŞİD ile YPG arasında yoğun çatışmalar yaşanmaya başladı ve binlerce sivil bölgeden kaçarak Türkiye'ye sığındı.¹⁸ 15 Haziran 2015'te, IŞİD kenti terkedip geri çekilince, YPG ve Özgür Suriye Ordusu bileşenlerinden olan Burkan el-Fırat şehri çatışma yaşamadan ele geçirdi.¹⁹ Kontrolü sağlayan PYD güçleri şehrin çeşitli yerlerine flamalarını astılar. Şehrin ele geçirilmesinden sonra, Türkiye'ye kaçanların bir kısmı geri döndü.²⁰ Bölgedeki kaynaklar PYD'nin yapılan anlaşma doğrultusunda bölgeden çekilip denetimi ÖSO'ya bıraktığını ileri sürdüler. Sınır kapısına da ÖSO bayrağı asıldı.²¹

Kobanî Kantonu içinde özerklik

22 Ekim 2015 tarihinde PYD, kentte özyönetim uygulanacağını ilan etti. Buna göre kent bir Arap ve Kürt'ten seçilecek eşbaşkanlar ile yönetilecek ve politik olarak PYD'nin kontrolündeki Kobani kantonuna bağlı olacak.²² Yerel Arap, Kürt, Türkmen ve Ermeni cemaatlerinin temsilcilerini içeren bir konseyin, Tel Abyad'ı fiili özerk Rojava'nın bir parçası olarak ilan ettiği iddia edildi.²³ Kobanê Kantonu'ndaki bir topluluk olarak kasaba, Rojava'daki Demokratik Konfederalist sistemde özerkliğe sahiptir. Tel Abyad’ı yöneten 178 üyeli yüksek kurul, Rojava kuralları uyarınca zorunlu olarak karışık cinsiyetten eş başkan seçti. Başlangıçta etnik Arap olan Mansour Seloum’u (daha sonra Rojava’ya yeni bir anayasa düzenlemek üzere yürütme komitesi başkanı seçildi) ve etnik Kürt olan 27 yaşındaki Leyla Muhammed şimdiye kadar Tel Abyad’ın ilk kadın belediye başkanıydı.²⁴

29 Şubat 2016 tarihinde IŞİD kenti ele geçirmek için yeni bir saldırıya girişti, ancak YPG güçleri ABD ordusunun hava desteği ile IŞİD'i geri püskürttüler.²⁵ Saldırı sırasında PYD"ye göre 17 sivil ve 8 YPG militanı ve 100'den fazla yakın IŞİD militanı öldü.²⁶ Türkiye'de yayınlanan Star gazetesine göre ise 45 IŞİD militanı öldü.²⁷ Rusya savunma bakanlığı yetkilileri IŞİD'in bu saldırısının Türkiye tarafından topçu ateşiyle desteklendiğini iddia ettiler.²⁸ Türkiye askeri kaynakları ise bu iddiayı sert bir dille yalanladı.²⁹ Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'ne göre, Türkiye sınırlarından sızma yoktu, ancak uykuda olan IŞİD'in uyuyan hücreleri ve diğerleri, YPG üniformalarını giyerek şehre girdiler.³⁰ Tel Abyad'da birçok IŞİD terör saldırısı vakası daha yaşandı, örneğin 29 Haziran ve 8 Temmuz 2016'da, her birinde on sivil hayatını kaybetti.³¹³²

15 Eylül 2016'da, Tel Abyad'daki birkaç kamu kurumsal binasına ABD bayrağı çekildi.³³ Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı, ABD Özel Harekat Kuvvetlerinin, Türkiye'deki Suriye Demokratik Güçlerine yönelik tacizleri veya saldırıları engellemek için Kobane Kantonu'ndaki Tel Abyad kasabasındaki ABD bayraklarının dalgalandığını doğruladı.³⁴ Türk ordusu ise bölgeyi 22 Eylül'de bombaladı.³⁵

Günümüzde Tel Abyad’ın aynı zamanda Birleşik Ortak Görev Gücü’nün de bir merkezi olmuş ve ABD, ilk gözlem görevini Tal Abyad'da kurmuştur.

Kuzey Suriye Tampon Bölgesi

Türk Silahlı Kuvvetleri, 8 Eylül 2019 tarihinde, ABD ile Türkiye arasındaki Güvenli Bölge anlaşması kapsamında, Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri ile ortak devriyelere başladı.³⁶

Barış Pınarı Harekâtı

9 Ekim 2019’da Türkiye Barış Pınarı Harekâtı'nın bir parçası olarak hava saldırıları düzenledi ve şehir içindeki Suriye Demokratik Güçlerinin militanlarını top ateşine tuttu. Sosyal medyada yayınlanan görüntülerde, kentten kaçan Suriyeliler gösterildi.

Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, askeri operasyonun amacının “terör koridoru oluşturulmasını önlemek” olduğunu söyledi.

9 Ekim 2019 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri başlattığı Barış Pınarı Harekâtı ile beraberinde Suriye Ulusal Ordusu ile Tel Abyad'ı YPG'den temizleyip, 13 Ekim tarihi itibarıyla³⁷ Milli Savunma Bakanlığı tarafından kentte kontrol sağlandığını açıklanmıştır. Böylece şehir dördüncü kez el değiştirmiştir.

28 Ekim'de bir yerel meclis kuruldu.³⁸

2 Kasım 2019, 30 Kasım 2019 ve 23 Aralık 2019 tarihlerinde bölgeye YPG bombalı saldırılar düzenledi ve 21 sivil öldü.³⁹⁴⁰

Barış Pınarı Hârekatı kapsamında Türkiye ve ÖSO'nun kontrol altına girmesiyle şehirdeki hayat normalleştirilmeye çalışılmıştır. 276 okulda 22 bin 457 öğrenciye eğitim verilmeye başlanmıştır.⁴¹⁴² Tel Abyad hastanesi Türkiye tarafından onarılmış ve hizmete açılmıştır.⁴³⁴⁴ Türkiye'den Tel Abyad'a elektrik verilmeye başlandı.⁴⁵ İçme suyu ve kanalizasyon şebekeleri onarılmaya başlandı.⁴⁶

Tell Abyad'ın ele geçirilmesinin ardından, Türkiye kasabayı⁴⁷ doğrudan yönetti ve Şanlıurfa Valisi, Tel Abyad'a Türk liderliğindeki bir yönetim atadı.⁴⁸ Valilik ayrıca bölgeye Türk yetkililer tarafından eğitilmiş bir Suriye polisi sağlayacağını belirtti.⁴⁹ Ocak 2020 itibarıyla bölgenin iç güvenliğini TSK destekli Suriyeli polisler sağlamaktadır.⁵⁰⁵¹

Ayrıca bakınız

• Akçakale olayı

Kaynakça

Orijinal kaynak: tel abyad. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. ↩
2. ↩

3. Günümüzde Suriye Türkmenleri — Suriye’de Değişimin Ortaya Çıkardığı Toplum: Suriye Türkmenleri, s. 20 ORSAM Rapor № 83. ORSAM – Ortadoğu Türkmenleri Programı Rapor № 14. Ankara — November 2011, 33 sayfa. ↩

4. مهرجان تل ابيض الخامس للثقافة والتراث والفنون ↩

5. ↩
6. ↩
7. ↩
8. ↩
9. ↩
10. ↩
11. ↩
12. ↩
13. ↩
14. ↩
15. ↩
16. ↩

17. Tel Abyad 'YPG güçlerinin eline geçti' , BBC Türkçe ↩

18. Tel Abyad’dan kaçan 3 binden fazla sivil Türkiye’ye geçti, sendika.org, 22.10.2015 tarihinde erişildi. ↩

19. PYD’nin çekildiği Tel Abyad’a ÖSO bayrağı asıldı , Hürriyet ↩

20. Tel Abyad Sınır Kapısı açıldı , İhlas Haber Ajansı, 22.10.2015 tarihinde erişildi ↩

21. ↩

22. 'Tel Abyad’da kanton değil, özyönetim ilan edildi' , TimeTürk, 22.10.2016 tarihinde erişildi. ↩

23. ↩
24. ↩

25. Tel Abiyad, IŞİD'ten tamamen temizlendi , Milliyet, 04.03.2016 tarihinde alındı. ↩

26. ↩

27. Tel Abyad’da yeni Kobani senaryosu , Star gazetesi, 04.03.2016 tarihinde alındı. ↩

28. Rusya: Türkiye'nin Tel Abyad'a saldırdığı teyit edildi , sputniknews.com, 04.03.2016 tarihinde alındı. ↩

29. Rusya'nın çirkin iftirasına sert yalanlama , milliyet gazetesi, 04.03.2016 tarihinde alındı. ↩

30. ↩
31. ↩
32. ↩
33. ↩
34. ↩
35. ↩

36. https://www.washingtonpost.com/world/middle_east/turkey-us-begin-safe-zone-joint-patrols-in-north-syria/2019/09/08/9061d632-d21a-11e9-8924-1db7dac797fb_story.html Turkey, US begin ‘safe zone’ joint patrols in north Syria ↩

37. ↩
38. ↩
39. ↩
40. ↩
41. ↩
42. ↩
43. ↩
44. ↩
45. ↩
46. ↩
47. ↩
48. ↩
49. ↩
50. ↩
51. ↩

Kategoriler